Gisterenavond vroeg mijn vriend me of ik zelf vond dat ik een probleem had. Met mezelf, bedoelde hij. Wanneer had ik voor het eerst door dat ik "problemen had"? Hij bedoelde, wanneer zag ik in dat ik iets moest veranderen aan mezelf, opdat ik beter in de maatschappij kon staan, efficiënter misschien, gelukkiger alvast.
Ik antwoordde dat ik niet vond dat er een probleem was met "Mij". Ook al heb ik de diagnoses Asperger en Hoogsensitiviteit, ook al heb ik problemen met het leven in onze maatschappij, ook al ben ik vaak ongelukkig, ik vind niet dat er intrinsiek iets mis zou zijn met mij. Hij reageerde ietwat verbaasd, alsof mijn antwoord een ontkenning was, een koppig narcisme misschien. Maar ik herhaalde: "Ik ben helemaal ok."
Ik legde hem uit dat iedereen, in mijn ogen, geboren is als een heel (een "ok") mens. Een mens met kenmerken die niet per se goed of slecht zijn. Natuurlijk kan opvoeding en slechte ervaringen je belasten met psychische problemen; maar zijn die een deel van wie je bent? Behoort een angststoornis of woede tot je IK ? Nee, die dingen komen voort uit een interactie met de buitenwereld: ze zijn een teken dat de interactie niet optimaal is, dat je niet in je ideale omgeving zit, dat je niet goed in je vel zit (ook geen aangeboren kenmerk). Dus ja, ik heb wel problemen, maar niet "met mezelf". Ik ontken niet dat ik andere mensen soms leed bezorg, en dat ik niet altijd mijn eigen idealen kan nastreven. Maar ik kan mezelf voorstellen in een wereld met minder mensen, minder drukte om me heen; minder geweld, meer natuur, meer naastenliefde, respect en tolerantie voor iedereen die anders is. Een betere communicatie en vooral een goede educatie voor de kleintjes, opdat ze leren de verschillen en gelijkenissen tussen elk mens appreciëren, en opdat ze leren op een juiste manier uitleggen wat ze nodig hebben, respect krijgen en kunnen geven, en zorgzaam kunnen zijn naar anderen toe en naar zichzelf.
Mijn vriend zei dat hij zich zo'n ideale wereld voor zichzelf niet kon voorstellen: hij is niet zo "utopisch ingesteld".
Wel, ik wel dus. Meer nog, ik weet dat zo'n utopie niet zo ver weg is. Misschien moest er wel maar 1 factor anders zijn geweest in mijn leven, om mij tot een mens te maken die mijn "anders-zijn" kon beheersen en volledig inzetten voor het goede van de mensen en van mezelf.
Ik legde aan mijn vriend uit dat elk soort karakterkenmerk dat we hier als negatief en onaangepast ervaren, in een andere cultuur juist positief kan zijn . Iedereen kent het voorbeeld van de schizofrene, genderdysforische of autistische sjamaan, maar er zijn ook simpelere voorbeelden: introvertie en hoogsensitiviteit wordt in de Japanse werksfeer meer aanvaard dan hier. En voor Silicon Valley is het aandeel aan autistische mensen op de wereld een waar vat vol van potentiele stille, hardwerkende en creatieve computerprogrammeurs. Hoogsensitieve personen vind je bij ons vaak onder de reiki-healers, waarzeggers en 'paranormaal begaafden'. Hoezeer je dat ook onzin vindt, ze vormen een groep die aan anderen (vaak ook HSP's -hoogsensitieve personen) de steun geeft die ze ergens anders niet vinden. Om maar niet te spreken van de voordelen van hoogsensitieve dokters en leerkrachten, en de concentratie en drive die mensen met Asperger kunnen opbrengen voor bepaalde projecten.
Mijn vriend zei me ook dat het vaak klinkt alsof ik de maatschappij de schuld geef, in plaats van het mea culpa uit te roepen. Hij mist het punt dat ik niet denk ik termen van "schuld". Maar als sensitief en redelijk intelligent persoon die er ook nog eens een opleiding in de antropologie op nahoudt, vind ik de wereld complex: "de maatschappij" bestaat niet. En het "Ik" is ook niet eenduidig. Wat "problemen" zijn is relatief, en zeggen dat ik "ok" ben ontneemt me in geen enkel opzicht de wil en de mogelijkheid om voortdurend aan mezelf te werken. Als je anders denkt en voelt dan anderen, als je je eigen cultuur en zelfs je beleving zo relativeert, ga je niet anders dan besluiten dat het goed is dat iedereen zich aan elkaar probeert aan te passen. In elke situatie is het goed om te proberen de anderen te begrijpen en zo weinig mogelijk te kwetsen of te irriteren. Mensen die hoogsensitief zijn denken meestal er als eerste aan geen sterk-ruikend broodje te eten in de bus, geen sterk parfum te dragen, de muziek niet te luid te zetten, en juist te recycleren. Ze zouden natuurlijk willen dat de anderen ook zo oplettend waren. Dat deze sensitiviteit, of eender welk persoonlijkheidskenmerk, problemen geeft, betekent niet per se dat het probleem bij hen ligt. Dat een probleem, welk ook, of dat nu geuroverlast, moeite met de sociale omgang, onaangepast gedrag of depressie is, moet worden aangepakt, staat daarentegen buiten kijf.
Ik antwoordde dat ik niet vond dat er een probleem was met "Mij". Ook al heb ik de diagnoses Asperger en Hoogsensitiviteit, ook al heb ik problemen met het leven in onze maatschappij, ook al ben ik vaak ongelukkig, ik vind niet dat er intrinsiek iets mis zou zijn met mij. Hij reageerde ietwat verbaasd, alsof mijn antwoord een ontkenning was, een koppig narcisme misschien. Maar ik herhaalde: "Ik ben helemaal ok."
Ik legde hem uit dat iedereen, in mijn ogen, geboren is als een heel (een "ok") mens. Een mens met kenmerken die niet per se goed of slecht zijn. Natuurlijk kan opvoeding en slechte ervaringen je belasten met psychische problemen; maar zijn die een deel van wie je bent? Behoort een angststoornis of woede tot je IK ? Nee, die dingen komen voort uit een interactie met de buitenwereld: ze zijn een teken dat de interactie niet optimaal is, dat je niet in je ideale omgeving zit, dat je niet goed in je vel zit (ook geen aangeboren kenmerk). Dus ja, ik heb wel problemen, maar niet "met mezelf". Ik ontken niet dat ik andere mensen soms leed bezorg, en dat ik niet altijd mijn eigen idealen kan nastreven. Maar ik kan mezelf voorstellen in een wereld met minder mensen, minder drukte om me heen; minder geweld, meer natuur, meer naastenliefde, respect en tolerantie voor iedereen die anders is. Een betere communicatie en vooral een goede educatie voor de kleintjes, opdat ze leren de verschillen en gelijkenissen tussen elk mens appreciëren, en opdat ze leren op een juiste manier uitleggen wat ze nodig hebben, respect krijgen en kunnen geven, en zorgzaam kunnen zijn naar anderen toe en naar zichzelf.
Mijn vriend zei dat hij zich zo'n ideale wereld voor zichzelf niet kon voorstellen: hij is niet zo "utopisch ingesteld".
Wel, ik wel dus. Meer nog, ik weet dat zo'n utopie niet zo ver weg is. Misschien moest er wel maar 1 factor anders zijn geweest in mijn leven, om mij tot een mens te maken die mijn "anders-zijn" kon beheersen en volledig inzetten voor het goede van de mensen en van mezelf.
Ik legde aan mijn vriend uit dat elk soort karakterkenmerk dat we hier als negatief en onaangepast ervaren, in een andere cultuur juist positief kan zijn . Iedereen kent het voorbeeld van de schizofrene, genderdysforische of autistische sjamaan, maar er zijn ook simpelere voorbeelden: introvertie en hoogsensitiviteit wordt in de Japanse werksfeer meer aanvaard dan hier. En voor Silicon Valley is het aandeel aan autistische mensen op de wereld een waar vat vol van potentiele stille, hardwerkende en creatieve computerprogrammeurs. Hoogsensitieve personen vind je bij ons vaak onder de reiki-healers, waarzeggers en 'paranormaal begaafden'. Hoezeer je dat ook onzin vindt, ze vormen een groep die aan anderen (vaak ook HSP's -hoogsensitieve personen) de steun geeft die ze ergens anders niet vinden. Om maar niet te spreken van de voordelen van hoogsensitieve dokters en leerkrachten, en de concentratie en drive die mensen met Asperger kunnen opbrengen voor bepaalde projecten.
Mijn vriend zei me ook dat het vaak klinkt alsof ik de maatschappij de schuld geef, in plaats van het mea culpa uit te roepen. Hij mist het punt dat ik niet denk ik termen van "schuld". Maar als sensitief en redelijk intelligent persoon die er ook nog eens een opleiding in de antropologie op nahoudt, vind ik de wereld complex: "de maatschappij" bestaat niet. En het "Ik" is ook niet eenduidig. Wat "problemen" zijn is relatief, en zeggen dat ik "ok" ben ontneemt me in geen enkel opzicht de wil en de mogelijkheid om voortdurend aan mezelf te werken. Als je anders denkt en voelt dan anderen, als je je eigen cultuur en zelfs je beleving zo relativeert, ga je niet anders dan besluiten dat het goed is dat iedereen zich aan elkaar probeert aan te passen. In elke situatie is het goed om te proberen de anderen te begrijpen en zo weinig mogelijk te kwetsen of te irriteren. Mensen die hoogsensitief zijn denken meestal er als eerste aan geen sterk-ruikend broodje te eten in de bus, geen sterk parfum te dragen, de muziek niet te luid te zetten, en juist te recycleren. Ze zouden natuurlijk willen dat de anderen ook zo oplettend waren. Dat deze sensitiviteit, of eender welk persoonlijkheidskenmerk, problemen geeft, betekent niet per se dat het probleem bij hen ligt. Dat een probleem, welk ook, of dat nu geuroverlast, moeite met de sociale omgang, onaangepast gedrag of depressie is, moet worden aangepakt, staat daarentegen buiten kijf.